Kunstenares Annemarie Spaan schildert al zolang ze zich kan herinneren

Foto: Matthijs Keim

De woonkamer van kunstenares Annemarie Spaan (82) in Etten-Leur hangt vol met haar eigen werken. Een schip in de storm, een aquarel van de moeder van Rembrandt, een beer van olieverf die je – als je net de voordeur door bent – recht aan lijkt te kijken. Samen met verschillende andere tekeningen en schilderijen sieren ze de muren.

Tentoonstelling
Het is dan ook geen verrassing wanneer Annemarie zegt dat ze in de woonkamer en de rest van het huis vele exposities heeft gehad. “Ik heb hier heel wat tentoonstellingen gehad. Met grote schotten in de woonkamer, het meubilair eruit op twee stoelen na. s-‘Avonds ging de boel dicht en dan zaten we gewoon in de kamer tussen de schilderijen”, herinnert ze zich.

Heel kunstliefhebbend Etten-Leur heeft zo wel eens door haar huis heen gelopen. De tentoonstellingen van de kunstenares werden regelmatig door bekende mensen geopend, zoals schrijvers en politici. Jeugdboekenschrijver wijlen Evert Hartman was ook ooit in die hoedanigheid een keer aanwezig. Hij en Annemarie hadden dan ook een bijzondere connectie: ze begonnen op hetzelfde moment hun creatieve loopbaan. Hij als schrijver en zij als schilderes.

Verder heeft zelfs een vertegenwoordiger van het waterschap Brabantse Delta een opening verricht. Toen Annemarie haar pastelwerk Wilde Honden tentoonstelde, kwam de directeur van de Beekse Bergen zelf het lint doorknippen. Directeur Willem Verberkmoes was onder de indruk van het schilderij, dat was geïnspireerd op een fokprogramma van het safaripark.

Haar laatste tentoonstelling hield ze in 2018 in de Nobelaer in Etten-Leur, die werd geopend door directrice Hilda Vliegenthart. En al is er sindsdien geen expositie meer geweest, Annemarie denkt er nog lang niet over om met pensioen te gaan.

Annemarie Spaan schildert al zo lang ze zich kan herinneren

In de familie
Annemarie schildert en tekent zo lang zij zich kan herinneren. Zo vertelt ze trots dat haar opa ook schilderde, terwijl ze wijst naar een schilderijtje van zijn hand aan de muur. “Het zit in de familie”, zegt ze. “Maar zij hebben er nooit wat mee kunnen doen vroeger.”

Uit een map komen verschillende kranten artikelen te voorschijn, waar in te zien is dat ze al in de jaren ’70 met haar kunst het nieuws haalde. Haar eerste tentoonstelling hield ze al in 1974 in de Nijmeegse Muziekschool. Annemarie schildert al decennia meerdere werken per jaar en wil deze na vele exposities graag met anderen delen: “Op mijn website kan je al mijn werken vinden. Van alles dat hier in huis hangt mogen anderen kopen.” Op haar website www.annemariespaan.nl zijn al haar werken te vinden.

Inspiratie van dierenfilms
Annemarie heeft een grote fascinatie voor de mens, dier en de natuur. Ze haalt haar inspiratie overal vandaan. Dat is terug te zien in haar werk, dat de ene keer een spel met zand opwerpende ruiters in de Afghaanse woestijn toont en de andere keer de rust van twee ijsvogels langs het water.

“Als ik zin heb om iets te maken, begin ik soms zomaar ergens aan. Dan heb ik iets gezien. Ik maak zelf veel foto’s, ook van de televisie. Bijvoorbeeld van dieren uit dierenfilms. Van de verschillende afbeeldingen maak ik combinaties.” Zo ontstaan realistische taferelen, die ze met verschillende technieken en stijlen uitvoert.

Haar grote fascinatie voor dieren begon bij de aap: “Apen zijn enorm interessant, omdat ze zoveel op mensen lijken.” Dat is ook te zien: haar huis hangt vol met dierenportretten. Maar eigenlijk is Annemarie van alle markten thuis. Vroeger maakte ze bijvoorbeeld wetenschappelijke tekeningen voor de RGD – tegenwoordig de GGD – over onderwerpen als audiometrie en ergometrie. Zo konden artsen makkelijker aan patiënten uitleggen wat voor behandeling ze kregen.

 

Frankrijk
Annemarie haalt ook inspiratie uit haar tuin en landschappen. Warme herinneringen heeft ze aan de tijd in Frankrijk, waar zij en haar man een huis hadden. Daar klapte ze achter het huis haar stoeltje uit en begon ze te tekenen en schilderen wat ze zag. Op haar doeken komen deze vergezichten tot leven door verschillende technieken.

Haar inspiratie kon Annemarie kwijt in verschillende opdrachten. Het uitgestrekte landschap van een wijngaard in de regio vormde het decor voor een wijnetiket. Dit ontwerp, voor de witte wijn van Le Coteau de Vieille Vigne, heeft Annemarie als cadeau aan de inwoners van Saint-Bonnet gegeven. “In dat dorp hebben we het jaren heel fijn gehad.”Ook in Frankrijk heeft de kunstenares een aantal tentoonstellingen mogen houden. Een bijzondere was in het klooster van Charolles, dat haar meerdere malen uitnodigde haar doeken aan de kloostermuren te hangen.

Wijnetiket Kunstenares Annemarie Spaan

Technieken
Annemarie schildert en tekent met aquarel, olieverf, Oost-Indische inkt, potlood, kleurpotlood en zacht krijt voor pastel. Ook combineert ze verschillende van deze technieken. Vol enthousiasme loopt ze door de kamer, waar ze in alle hoeken doeken, platen en kaarten met haar pastelwerken terugvindt. Ondertussen legt ze alles uit over de techniek: “Pastelkleuren kan je over elkaar heen gebruiken, maar dat vlekt heel gauw. Daarom gebruik ik speciaal mi-teinte papier. En je moet regelmatig pastelstof van het werk af blazen.”

Ze tikt met haar wijsvinger trots op een aantal van haar kerstkaarten in pastel. Iedere kerst schildert of tekent ze een nieuwe om te laten drukken. Met vrolijke wintertaferelen in de natuur voor de kerstdagen: “Ik maak elk jaar onze eigen kerstkaart voor vrienden.”

Atelier
Ze loopt door de tuin naar het atelier tegen de schutting, haar eigen plekje waar ze regelmatig, liefst dagelijks te vinden is. In dit tuinhuisje is ze druk bezig met verschillende projecten, die haar soms terugbrengen naar Frankrijk. De foto’s van mensen die ze daar tegen is gekomen, hangen door het hele atelier. Ze geven een klein inkijkje in haar toekomstige onderwerpen.

Wat ze nu aan het schilderen is blijft geheim. Het doek wordt omgedraaid als ik een foto van het atelier wil maken. “Maar het wordt een groot schilderij, ik zal er nog heel veel tijd aan werken”, verklapt Annemarie.

Oma
Als trotse kunstenares poseert ze voor de schildersezel in haar eigen atelier. Op deze plek waar ze zich tussen alle kwasten en doeken terug kan trekken, vertelt ze over alle doeken en meubels die door de ruimte verspreid staan. Een speciale ladekast uit China, takken en ander inspiratieopwekkend levend materiaal en zelfs een surprise. Naast kunstenares is ze natuurlijk ook nog oma. Maar ook in die rol kan ze haar creativiteit goed kwijt.

“Maar die surprise is wel al klaar”, zegt ze lachend, verwijzend naar het geheimzinnige omgedraaide schilderij in de hoek van haar atelier. De surprise met bijpassend gedicht wordt tijdens kerst uitgepakt.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen