Midden in natuurgebied de Pannenhoef ligt buitenlokaal de Zwarte Schuur. Deze is op 30 en 31 oktober geopend van 11.00 tot 16.00 uur. Binnen krijg je informatie over de historie van de turfwinning en over de Pannenhoef. Om 11.00 of 14.00 uur kun je deelnemen aan een gratis excursie. Ook is het nabijgelegen bakhuisje geopend, waar brood gebakken wordt. Kom je ook?
Over De Zwarte Schuur
De Zwarte Schuur werd in 1916 gebouwd, terwijl in het bakhuisje ernaast de opzichter met zijn gezin woonde. In 1923 werd de Pannenhoef overgenomen door de familie Kölling uit Dieren, die het landgoed verder uitbreidde en villa De Arendsberg liet bouwen. In 1970 nam Brabants Landschap het landgoed over. Dankzij natuurontwikkeling floreert het gebied, met name de herstelde vennen zijn een waar vogeleldorado.
Vanuit De Zwarte Schuur vertrekken verschillende wandel- en fietsroutes die je langs de mooiste plekjes van dit gebied voeren. Vanaf de paden langs de vennen zie je heidekartelblad en moerashertshooi de pan uit rijzen en de dodaars duiken naar zijn voedsel. Statige lanen doorkruisen de oude bossen, waarin (bijna) alle Nederlandse spechten broeden. De imposantste van het stel is wel de zwarte specht, die met zijn klagelijke roep de stilte doorbreekt. Juist door dit afwisselende landschap is het een perfecte plek om een wandeling te starten. Daarnaast is er bijvoorbeeld een avonturenpad waar je klauterend door het bos de leukste dingen kunt beleven.
Parkeren
Buitenlokaal Zwarte Schuur, Pannenhoef 4 in Rijsbergen.
Je kunt parkeren bij één van de drie parkeerplaatsen: Vaartven (Pannenhoefsebaan), De Bak (Ettensebaan) en Lokkerberg (Oosteindseweg). Daarvandaan is het ongeveer 10 tot 15 minuten voordat je bij De Zwarte Schuur bent.
De Pannenhoef
De Pannenhoef ligt tussen Etten-Leur, Rijsbergen, Zundert en Sprundel. Van de 13e tot de 17e eeuw werd in dit deel van Brabant turf gewonnen. Na het weggraven van het hoogveen werd het gebied aan zijn lot overgelaten. Er ontwikkelde zich moerasheide. Vanaf 1800 werd vanuit het centrum van de Pannenhoef, de Arendsberg, begonnen met kleinschalige ontginning van de heide tot bos en cultuurgrond. Het beheer was met name gericht op bosbouw voor de productie van mijnhout.
‘De Turfvaart’
In deze omgeving werd het veen veel eerder afgegraven dan in de veel bekendere Peel in Oost Brabant. Men begon rond 1250 en omstreeks 1750 was alles op. Voor het transport naar de steden werden turfvaarten gegraven, de voornaamste was wel ‘De Turfvaart’, met een hoofdletter dus, naar Breda. De turf ging erheen als brandstof voor huishoudens en brouwerijen. Omdat mensen ook toen al erg economisch waren ingesteld, keerden de schepen naar de te vervenen gebieden terug met stadsmest. Dan kon gelijk een begin worden gemaakt met de ontginning van de heidevelden die na verwijdering van het veen achterbleven. Op verschillende plaatsen werden deze ontginningen smaakvol ingericht, met een afwisseling van cultuurland en bos en het geheel doorsneden met lanen.
