Veel jongeren én hun ouders weten niet dat zij aansprakelijk kunnen zijn voor duizenden euro’s aan schade als een jongere betrokken raakt bij een verkeersongeval met een opgevoerde e-bike. Ongeveer vier op de tien jongeren weet ook niet dat zij niet verzekerd zijn als zij een ongeluk krijgen met een opgevoerde e-bike. Hun ouders weten niet dat ze hierdoor het risico lopen tienduizenden euro’s of meer aan schade te moeten betalen.
Dat blijkt uit een peiling van Ipsos I&O onder 500 jongeren van 12 tot 24 jaar met een e-bike en 400 ouders van jongeren uit deze leeftijdscategorie. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) in het kader van de campagne ‘’t Kan hard gaan’. Om ouders en kinderen te helpen een opgevoerde e-bike te herkennen en hen te attenderen op de risico’s heeft het ministerie samen met de ANWB, RAI vereniging, Veilig Verkeer Nederland, het Verbond van Verzekeraars en TeamAlert een E-bike Reality Checklist opgesteld.
Aansprakelijkheid nauwelijks bekend
In het onderzoek van Ipsos I&O geeft een op de tien jongeren aan dat zijn of haar elektrische fiets of fatbike is opgevoerd. Ook ouders denken dit. Dat betekent dat de e-bike harder kan rijden dan 25 kilometer per uur. De helft van de opgevoerde e-bikes kan zelfs harder rijden dan 35 kilometer per uur, geven de jongeren aan. Voor elektrische fietsen die zo hard gaan geldt een helmplicht, een minimumleeftijd en een rijbewijsplicht.
Acht op de tien ouders weten dat hun kind niet verzekerd is als het op zo’n opgevoerde fiets rijdt, maar slechts 9 procent denkt dat hun kind aansprakelijk gesteld kan worden voor alle schade, ook als het niet zelf het ongeluk heeft veroorzaakt. Een kwart denkt dat de veroorzaker dan aansprakelijk is. Dat is een misvatting. In zulke gevallen kunnen ouders aansprakelijk worden gesteld voor (een deel van) de schade. Bijvoorbeeld als hun kind jonger is dan 14 jaar of als zij hadden kunnen weten dat hun kind op een opgevoerde e-bike reed en daar niets tegen deden. De schadevergoedingen kunnen dan hoog oplopen.
Ruim de helft van de jongeren met een opgevoerde e-bike acht de kans op aansprakelijkheid, een boete of strafblad nog altijd klein. Daarmee onderschatten zij de gevolgen aanzienlijk.
Driekwart wil e-bike niet meer opvoeren
Ook vier op de tien jongeren weten niet dat ze niet verzekerd zijn als ze een ongeluk krijgen met een opgevoerde e-bike. Ruim de helft weet niet dat ze dan zelf aansprakelijk zijn. Ook zij denken dat de veroorzaker dan aansprakelijk is, terwijl dat niet zo is. Voor driekwart van de jongeren vormen de risico’s van onverzekerd rijden een reden om hun elektrische fiets niet op te voeren. Van de jongeren met een opgevoerde fiets zegt 58 procent dat dit een reden is om de opgevoerde snelheid terug te draaien. Het merendeel van de jongeren acht de kans klein dat zij bij een ongeluk met hun e-bike een boete krijgen (63%), een strafblad krijgen (84%) of hun e-bike moeten inleveren (75%). Het gaat daarbij zowel om jongeren met als zonder een opgevoerde fiets.
Checklist geeft tips
Toch zijn dit reële risico’s. Behalve het betalen van de schade riskeren jongeren een boete van 320 euro voor rijden met een verboden voertuig en kunnen jongeren boven de 12 jaar zelfs een strafblad krijgen. Als ze voor de tweede keer worden aangehouden kan hun fiets in beslag worden genomen. Daarom wil de campagne ‘’t Kan hard gaan’ ouders en jongeren actief helpen om de gevaren van opgevoerde e-bikes te voorkomen. De E-bike Reality Checklist geeft daarvoor tips en informatie. Onder meer over de wettelijke regels en juridische gevolgen, over het herkennen van een opgevoerde e-bike en wat daartegen te doen. Ook wordt ouders gevraagd met hun kind te praten over de risico’s.
Verzekering vergoedde niets
Sommige deelnemers aan de peiling hebben ook hun persoonlijke ervaring gedeeld. Eva werd met haar opgevoerde fatbike aangereden door een auto toen ze bij groen licht een kruispunt overstak. Ze brak haar arm en liep een hersenschudding op, ondanks dat ze een fietshelm droeg, en kon een maand niet werken als zzp’er. ,,De verzekeraar heeft enkel de ziekenhuiskosten vergoed, maar niet mijn gederfde winst. Dit kwam omdat mijn fatbike met slechts 5 km per uur te veel was opgevoerd”, vertelt ze.
Mirjam’s opgevoerde fatbike kon 38 kilometer per uur rijden. Op een kruising zag een automobilist haar over het hoofd en reed haar aan. Ze viel, raakte gewond aan knie en schouder en de fiets liep flinke schade op. ,,Tot mijn verbazing bleek mijn verzekering niets te vergoeden, omdat mijn fatbike door de opgevoerde snelheid niet meer als reguliere e-bike werd beschouwd”, vertelt ze. ,,Hierdoor moest ik zelf opdraaien voor alle kosten: de schade aan mijn fiets, de fysiotherapie en een kapotte telefoon. In totaal zo’n 1.000 euro. Voor mij was dit een confronterende ervaring.”
Er is al langer discussie over de risico’s van vooral fatbikes. Een meerderheid in de Tweede Kamer is voor een helmplicht of een minimumleeftijd, maar eerder onderzoek wijst uit dat aparte regels maken voor fatbikes niet uitvoerbaar is. Met de campagne probeert het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vooral te wijzen op de risico’s van het opvoeren van elektrische fietsen. Die is specifiek gericht op jongeren en hun ouders. Zij worden via radiospotjes, sociale media en posters verteld welke risico’s ze lopen als ze de regels niet volgen.
Lees verder: doe de E-bike Reality Checklist