Volt bovenaan en PVV onderaan op Politieke Persvrijheidmeter
Volt bovenaan en de PVV onderaan op de Politieke Persvrijheidmeter. Het is verontrustend dat sommige politieke partijen voorstellen doen die persvrijheid actief onder druk zetten, wetende dat een vrije en veilige pers de hoeksteen is van onze democratie.
De analyse van Free Press Unlimited laat zien hoe politieke partijen persvrijheid beschermen of juist onder druk zetten en kijkt naar wat partijen beloven en wat ze daadwerkelijk doen. Voor kiezers betekent dit dat zij de bescherming van persvrijheid kunnen meewegen in hun stemkeuze op 29 oktober.
In een tijd waarin democratie wereldwijd onder druk staat, is het beschermen van persvrijheid geen luxe, maar een noodzaak. Kiezers kunnen bij deze verkiezingen bewust kiezen voor partijen die zich concreet inzetten voor een vrije, veilige en pluriforme journalistiek.
De Politieke Persvrijheidmeter
De Politieke Persvrijheidmeter brengt in kaart hoe politieke partijen persvrijheid benaderen in hun partijprogramma’s. Ook is er gekeken naar een aantal moties en stemmingen in de Tweede Kamer om een beeld te krijgen van het stemgedrag van partijen. Er is wederhoor gevraagd aan de onderzochte partijen. Deze reacties zijn, voor zover passend binnen de reikwijdte van de meter, verwerkt in de analyse.
Uit het onderzoek van Free Press Unlimited blijkt dat Volt in de gecombineerde analyse van programma’s en stemgedrag het best scoort, gevolgd door D66 en PvdD. Wanneer alleen naar moties wordt gekeken, scoort GroenLinks-PvdA het hoogst, gevolgd door D66 en Volt. De VVD vormt een opvallend geval: ondanks een voldoende op basis van het verkiezingsprogramma komt dit niet volledig overeen met het stemgedrag. De PVV scoort het slechtste op het gebied van persvrijheid, terwijl deze partij volgens recente peilingen de grootste van Nederland is.
In het onderzoek is gekeken naar vier belangrijke aspecten:
1. Een verantwoorde online informatiesamenleving en bestrijding van desinformatie
Bijna alle partijen erkennen het belang van een veilige digitale samenleving en willen de invloed van Big Tech beperken, maar als het gaat om het bestrijden van desinformatie zijn de verschillen groot. Partijen als DENK, JA21 en de PVV gaan er in hun programma’s volledig aan voorbij.
2. Ondersteuning van een pluriform medialandschap
Partijen als D66, Volt en PvdD willen regionale, lokale en onderzoeksjournalistiek versterken en waarborgen daarmee een pluriform medialandschap. Daartegenover wil PVV de financiering van de publieke omroep geheel stoppen. Dat is problematisch, omdat dergelijke standpunten haaks staan op het uitgangspunt dat publieke media een collectieve democratische functie vervullen. FvD pleit voor hervormingen en de partij doet stevige uitspraken in het partijprogramma over de vermeende ‘stuitende eenzijdigheid en groot gebrek aan oprechte nieuwsgierigheid’ in Nederlandse media.
3. Veiligheid en bescherming van journalisten
Op het vlak van veiligheid van journalisten doen alleen Volt, D66 en PvdD concrete voorstellen in de verkiezingsprogramma’s, zoals betere bescherming tegen juridische intimidatie en structurele versterking van PersVeilig, terwijl andere partijen dit nauwelijks of oppervlakkig behandelen. Het is zorgwekkend dat zo weinig partijen concrete voorstellen doen om de veiligheid van journalisten te verbeteren, omdat de veiligheid van journalisten ook in Nederland achteruitgaat. Het aantal aanvallen op journalisten neemt toe; in 2024 werden 249 veiligheidsincidenten gemeld.
4. Internationale inzet voor persvrijheid, mensenrechten en het maatschappelijk middenveld
Er is een duidelijke tweedeling tussen partijen die internationale rechtsstaat en persvrijheid actief willen ondersteunen, en partijen die de fundamenten van internationale mensenrechten en verdragen ter discussie stellen. Volt en D66 presenteren in hun programma concrete plannen om persvrijheid en de veiligheid van journalisten wereldwijd te bevorderen. Daartegenover staan partijen zoals PVV, FvD, SGP en BBB, die scepsis tonen of internationale mensenrechtenverdragen zelfs volledig verwerpen.
Free Press Unlimited maakt zich zorgen over de uitkomsten van de Politieke Persvrijheidmeter. Het is verontrustend dat sommige politieke partijen voorstellen doen die persvrijheid actief onder druk zetten, wetende dat een vrije en veilige pers de hoeksteen is van onze democratie.
